İkincilik Ödülü - Bodrum Sağlık Vakfı Fı̇zyoterapı̇ ve Hı̇droterapı̇ Merkezı̇ Ulusal Mı̇marı̇ Proje Yarışması

İYİLEŞTİREN ÇERÇEVE (HEALING FRAME)

Proje, doğa ile bütünleşen, önerilen sade mimari şema ile sağlık ve terapi ile ilgili fonksiyonları bütüncül şekilde organize eden, doğayla ilişkilendiren bir “iyileştiren çerçeve” ortaya koymaktadır.

Kavramsal Yaklaşım ve “İyileştiren Çerçeve” Kavramı:

İnsan, doğa ve açık peyzaj ile bütünleşik çevrede bilişsel ve duyusal olarak kendini bağlı hisseder. Bu bağlı olma durumu (attachment), fiziksel iyileşme için etkin bir rol oynar (Wilson, 1984). Önerilen kavramsal iyileştirme çerçevesi, tam da bu anlamda kullanıcı ile çevre arasında geçirgen bir çerçeve sunar. Bu çerçeve iyileşme ve iyi hissetme için atılan ilk adımdır. Bir iyileşme ve iyi hissetme yolculuğunun kavramsal bütünüdür. İyileşme çerçevesi, bünyesinde bilindik malzeme ve imgelerden gelen güçlü bir bilişsel hafızayı, doğa ve doğayı içeri alma ile gelen duyusal empatiyi de beraberinde barındırır.

İyileşme Öncesi ve İyileşme Sonrası Durum Arasında Bir “Aracı”, İyileşme Sokağı:

Yapının içerisinden geçen iyileşme sokağı, tam da bu noktada iyileşme öncesi (poliklinikler ve muayeneler), ve iyileşme sırası ve sonrası (hidroterapi ve fizyoterapi mekanları) arasındaki bir bağlaç konumundadır. İyileşme öncesi ve sonrası arasındaki “iyileşme yolculuğu”nu tarif eder.

Kurgusal Olarak “İyileştiren Çerçeve” Kavramı:

Dış çevre ile bütünleşik mekanlar oluşturma aidiyet hissini güçlendirirken, duyusal bağlılık da sağlar ( Place attachment Theory, Hidalgo ve Hernandes, 2001). Proje, 3 temel fonksiyonu organize eden, ve bu organizasyonu “bahçe”, sokak” ve “avlu” kavramları ile beraber kurgulayan geçirgen bir çerçeve ortaya koymaktadır. Bu geçirgen çeper, bünyesinde aşağıdaki parçaları barındırır:

1: Yeşil İle Bütünleşik Aralıklar (İyileştiren Avlular): Önerilen yapı içi aralıklar doğa ve dış çevre ile bütünleşik tarif edilmiş (mimari ile çerçevelenmiş) açık-yarı açık mekan kullanımları sunmaktadır. Böylece çevre peyzajını tanımlayan yeşil, yapının içerisine süzülmekte ve iyileştirme sürecinde aktif rol oynamaktadır. Bu peyzaj mekanları, yapının içindeyken doğa ile ilişki kurma, kendini doğanın içinde hissetme, güneşlenme için birer çerçeve oluştururken aynı zamanda içten dışa ve dıştan içe manzaralar ile doğa-çevre ile iletişim çerçeveleri oluşturacak kurgudadır.

2: Gölgeli İyileştirme Bahçeleri (Doğa İçinde Dinlenme ve Açık Hava Fiziksel Aktiviteleri): Gölgeli üst avlu, hem yapı hem de çevre ile farklı kotlarda bir kurgusal ilişki sağlamaktadır. Bu gölgeli alan, pilates, yoga ve açık alan egzersizleri için “sosyal bir üst avlu” önermektedir. Bu avlu mimari olarak iyi tariflenmiş ama aynı zamanda geçirgen bir üç boyutlu aktivite hacmi önermektedir.

3: İyileşme Sokağı: İyileşme sokağı, yapının mekânsal organizasyonunu oluşturan 3 temel fonksiyonu aynı ve farklı kotlarda birleştiren, aynı zamanda yeşili de yapının içine alan, içinden geçiren bir özellikte kurgulanmıştır. Sokak, yeşil ile bütünleşik, farklı kotlara bakışlar sağlayarak iyileşmeye doğru ilerleyen diğer kullanıcılarla karşılaşmalar ile pozitif etkileşimi güçlendiren yeni bir sosyal örgüye imkan sunmaktadır. Bu iç mekan örgüsü, kavramsal olarak, “iyileşme öncesi durum” ve iyileşme sırasında tedavi süreci” arasındaki güçlü bağlamdır. Diğer yandan iyileşme sokağı 3 temel fonksiyonu da (sosyal, hidroterapi ve fizyoterapi) rasyonel bir şekilde örgütlemeyi vaat eder.

Fonksiyonel Kurgu:

“3 Temel Fonksiyonun Örgütlenmesi ve Diğer Fonksiyonlarla İlişkilenmesi”

Yapının mekânsal örgütlenmesi, ele alınan kavramsal ilişkileri sağlamak üzere, 3 temel fonksiyonun konumlandırılması ve birbiri ve diğer fonksiyonlar ile olan ilişkileri üzerinden oluşturulmuştur:

Sosyal fonksiyonlar

Hidroterapi ile ilgili fonksiyonlar

Fizyoterapi ile ilgili fonksiyonlar

Önerilen geçirgen çerçeveler, tam da bu noktada, birincil fonksiyonlar ile bahçeli, avlulu, sokaklı mimariyi bütünleştirir. “İyileştiren çerçeve”nin oluşturduğu aralıklar, boşluklar, gölgeli avlular, bahçeler hem sosyal çekim-iletişim noktaları oluşturmakta hem de “ iyi hissetme”, “iyi olma” için potansiyel mekanlar yaratmaktadır.

Yapının içerisinde önemli bir hacmi belirleyen hidroterapi havuzları, zemin kotta, yapının yanında yer alan park ile görsel olarak ilişkinin sağlanabileceği, parkın da iyileşme potansiyelini artırabileceği bir konumda yerleştirilmiştir. Parkın doğasını yapının içine alan “iyileşme avlusu” ise bu kullanım için yarı özel bir açık-yarı açık kullanım imkanı sunmaktadır. İyileşme sokağından ulaşılan soyunma odaları bir üst katta fizyoterapi mekanlarının soyunma odaları olarak devam etmektedir.

Poliklinik bölümü, iyileşme sürecinin başlangıcı olarak ele alınmış, girişten ilk ulaşılan ve iyileşme sokağında hidroterapi mekanları ve fizyoterapi mekanları ile bağlanabilecek şekilde kurgulanmıştır.