UNESCO Kentsel Miras Atlası

Kentsel Mirasın Yönetilmesi için Bir Araç

· Dünya'nın tarihi şehirler ve yerleşimler atlası

· 2011 HUL Önerisinin uygulanmasına teknik destek

· Kültürel haritalama ve kentsel miras için bir platform

· Eğitim, kapasite geliştirme ve katılım için bir kaynak

Atlas

Kentsel Miras Atlası, dünya tarihi şehirlerinin ve yerleşimlerinin çeşitliliğini ve benzersizliğini görsel, anlatısal ve analitik haritalarla belgeleyen ve açıklayan bir atlas ve arşivdir. Bu nedenle, zaman içinde ve dünyanın çeşitli bölgelerinde kentleşme uygulamalarının ve yeni gelişmelerin bir deposu olarak hizmet verir. Bunlar arasında geleneksel mimari ve geleneksel yapı teknikleri de bulunmaktadır. Yıllar boyunca Dünya Mirası şehirleri hakkında birçok koleksiyon ve yayın üretilmesine rağmen, kentsel bağlamlardaki Dünya Mirası özelliklerinin ve genel olarak kentsel mirasın çeşitli özellikleri ve boyutları yeterince anlaşılamamış ve hızla kentleşen bir dünya tarafından tehdit edilmektedir. Kentsel miras genellikle izole bir şekilde, bütünsel kentsel dinamiklerden kopuk bir şekilde yönetilen anıtların bir koleksiyonu olarak hayal edilir. Bu kaynak, bu boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır.

Teknik Yardım

Kentsel Miras Atlası, Tarihi Kentsel Peyzaj (HUL Önerisi) üzerine 2011 UNESCO Önerisi’nin uygulanmasına yönelik bir teknik destektir. Bu, miras korumasını kentsel gelişim planları ve süreçleriyle entegre etme çerçevesi ve yaklaşımı sağlayan bir araçtır. Farklı miras katmanlarını görünür hale getirdiği için, tarihi kentsel alanın daha iyi yönetilmesini destekler, yeni projelerin ve müdahalelerin miras değerleriyle uyumlu olduğunu sağlar. HUL yaklaşımı, kentsel mirası farklı unsurlar ve katmanlardan oluşan bir peyzaj veya sistem parçası olarak anlamanın bir yoludur. Kültürel peyzaj kategorisi veya bir tür arazi değildir. Kentsel Miras Atlası, HUL Önerisi’nin uygulanması için bir kaynak kılavuzu olan Kentsel Miras Yönetimi (şu anda hazırlanmakta olan) tarafından desteklenecektir.

Kültürel Haritalama Platformu

Kentsel Miras Atlası aynı zamanda, benzersiz bir miras değerine sahip olan ve korunması gereken tarihi şehirlerin ve yerleşimlerin özel niteliklerinin belirlenmesini ve belgelenmesini destekleyen bir kültürel haritalama platformudur. Yerel (ve ulusal) otoriteler için bu platform, bir tarihi şehir veya yerleşimde neyin korunması gerektiğini tanımalarına yardımcı olur ve dolayısıyla tarihi kentsel alanların daha iyi yönetimine katkıda bulunur. Dünya Mirası Üstün Evrensel Değerini (OUV) ifade eden ve Dünya Mirası özelliğinin çeşitli ölçeklerinde değerlerini haritalama destekler. Kültürel haritalama, tarihi şehirlerin ve yerleşimlerin ayırt edici ve anlamlı olmasını sağlayan mekânsal ilişkileri ve yapısal formları, kültürel kaynakları ve uygulamaları, ulusal özellikleri görselleştiren bir metodolojidir. UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan veya mülkleri bulunan şehirler ve yerleşimlerin yanı sıra henüz Dünya Mirası Listesi'ne kaydedilmemiş olan diğer şehirleri ve yerleşimleri destekler, bunlar arasında ulusal geçici listelerde yer alanlar da bulunur (sonunda Dünya Mirası Listesi'ne aday gösterilebilecek alanlar).

Öğrenme Kaynağı

Son olarak, Kentsel Miras Atlası kentsel mirasın anlaşılmasını ve farkındalığını artırırken eğitir ve yetkinlikler geliştirir. Koruma yanında bilinçli karar alma ve kentsel mirasın daha iyi yönetimi için yeni müdahaleler ve projeler konusunda tüm paydaşların katılımını davet eder ve mümkün kılar.

Tarihi Kentsel Peyzaj Önerisi’nin yaklaşımı nedir?

Bugün, kültürel Dünya Mirası sitelerinin %70'ten fazlası kentsel alanlarda bulunmakta ve bu da onları kentleşmenin baskısı altında savunmasız hale getirmektedir. UNESCO Üye Devletlerinin kentsel miraslarının korunması ve yönetimi konusunda destek sağlamak amacıyla 2011 Tarihi Kentsel Peyzaj Önerisi (HUL Önerisi) kabul edilmiş ve Dünya Mirası Komitesi bir tematik program olan Dünya Mirası Şehirleri Programı'nı oluşturmuştur.

UNESCO Genel Konferansı tarafından 10 Kasım 2011'de kabul edilen HUL Önerisi, kentsel mirasın belirlenmesi ve yönetilmesi için bir peyzaj yaklaşımını teşvik eder. Bu, mirasın daha geniş bağlamında yönetim için hayati bir araçtır.

"HUL Önerisi, şu yaklaşımı savunur:

Miras korumasını kentsel gelişim planları ve süreçleriyle entegre eder.

Yapısal mirası, doğal çevreyi ve yerel toplulukları ve onların somut olmayan uygulamalarını bütünsel olarak ilişkilendirir.

Kentsel mirası sürdürülebilir kalkınma ve direnç için bir kaynak olarak görür."

Daha fazla bilgi için 2011 Recommendation on the Historic Urban Landscape ziyaret edebilirsiniz.

Kentsel Miras Koruması, Anıtların Korunmasından Nasıl Farklıdır?

Kentsel miras koruması, anıtların korunmasından farklıdır. Kültürel mirasın tanımlanması, korunması ve yönetilmesi zamanla evrim geçirmiştir. Anıtlara ve önemli binalara odaklanma yaklaşımından, miras koruması kültürel peyzajlar, somut olmayan kültürel miras ve yerel yerleşimler gibi diğer türler ve kategorilere genişlemiştir. Bu evrim, kültürel mirasın sürdürülebilir kalkınmaya ve iklim direncine katkı potansiyelinin artan bir anlayışıyla birlikte gelir. Kentsel miras koruması yaklaşımı, malzeme veya yapısal koruma ve restorasyon kadar planlama, politika, yasalar ve düzenlemelerle ilgilidir.

Kentsel miras ve sürdürülebilir kalkınma Bir şehrin sürdürülebilir kalkınmasının merkezi bir unsuru olarak kentsel mirasın korunması, yaşanabilirliğini artırabilir, ekonomik kalkınmayı teşvik edebilir, sosyal uyumu destekleyebilir ve kentsel büyüme ile yaşam kalitesi arasında bir denge sağlamaya yardımcı olabilir. Bu, Birleşmiş Milletler'in 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDG'ler) ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'nde yansıtılmıştır.

Hedef 11: Kentleri ve insan yerleşimlerini kapsayıcı, güvenli, dirençli ve sürdürülebilir hale getirme.

Hedef 11.4: Dünya kültürel ve doğal mirasını korumak ve güvence altına almak için çabaları güçlendirmek.

Yerel düzeyde mirasın sürdürülebilir kalkınma ile ilişkisini daha iyi anlamak.

Daha fazla bilgi için World Heritage Convention ziyaret edebilirsiniz.

Dünya Mirası şehirlerinin korunması Kentsel bağlamlardaki Dünya Mirası alanları, Reaktif İzleme süreçlerinde hafif bir şekilde fazla temsil edilir, bu da olası tehditlerin belirlendiğini gösterir. Dünya Mirası şehirlerinin %55'i (175) Reaktif İzleme sürecine tabi tutulmuştur.

• Dünya Mirası Listesi'ne kaydedilmiş 1,199 özellikte 330 şehir bulunmaktadır.
• 4,308 raporda yer alan 1,303 şehir Dünya Mirası Şehirlerini Koruma Durumu (SoC) raporlarında bulunmaktadır.
• Dünya Mirası Şehirlerini Etkileyen Gelişme İle İlgili Tehlikelerle ilgili 1,303 raporda yer alan 830 şehir bulunmaktadır.

Kentsel miras koruması, anıtların korunmasıyla karşılaştırıldığında birkaç temel farklılık gösterir:

Kapsam: Anıt koruması genellikle olağanüstü tarihi veya mimari öneme sahip bireysel binalara veya yapısal öğelere odaklanırken, kentsel miras koruması daha geniş bir yelpazeyi içerir. Bu yelpaze, tüm tarihi bölgeleri, kültürel peyzajları, somut olmayan kültürel mirası ve yerel yerleşimleri içerir.

Yaklaşım: Kentsel miras koruması, sadece anıtların fiziksel korunması ve restorasyonuyla sınırlı değildir. Aynı zamanda, tarihi kentsel alanların kültürel, sosyal ve çevresel değerlerini korumayı amaçlayan kentsel planlama, politikalar, yasalar ve düzenlemeleri de içerir. Bu yaklaşım, yapısal miras, doğal çevre ve yerel toplumlar arasındaki dinamik etkileşimleri dikkate alır.

Sürdürülebilir Kalkınma: Kentsel miras koruması, sürdürülebilir kalkınma çabalarının ayrılmaz bir parçası olarak giderek daha fazla tanınmaktadır. Kentsel mirasın korunmasıyla, şehirler yaşanabilirliğini artırabilir, ekonomik kalkınmayı teşvik edebilir, sosyal uyumu destekleyebilir ve kentsel büyüme ile yaşam kalitesi arasında denge sağlayabilir. Bu, Birleşmiş Milletler'in 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'nde belirtilmiştir.

İzleme ve Yönetim: Önemli kentsel miras alanlarını temsil eden Dünya Mirası şehirleri, bütünlüklerine yönelik potansiyel tehditleri belirlemek ve ele almak için izleme süreçlerine sıklıkla tabi tutulurlar. Bu proaktif yaklaşım, bu önemli kentsel alanların uzun vadeli korunması ve sürdürülebilirliğini sağlamaya yardımcı olur.

Genel olarak, kentsel miras koruması, kentsel bağlamdaki mirasın çok yönlü doğasını kabul eder ve koruma çabalarını kentsel kalkınma hedefleri ve sürdürülebilirlik ilkeleriyle entegre etmeyi amaçlar.

Dünya Mirası Alanlarındaki Kentsel Gelişim

Hızlı ve kontrolsüz kentleşme, çeşitli türdeki Dünya Mirası alanlarının korunmasını etkiliyor. Binalar ve gelişme ile ilgili faktörler (ticari gelişim, konut, endüstriyel alan ve ziyaretçi tesisleri, büyük ziyaretçi konaklama ve ilgili altyapı) neredeyse tüm Dünya Mirası alanlarının yarısında Reaktif İzleme sürecinde yer almaktadır; bu faktörler, Dünya Mirası Komitesi'ne sunulan SoC raporlarının %37.5'inde bulunmaktadır.

Kentsel Miras Atlası ve Haritalama için Metodoloji

Burada sunulan kentsel miras çalışmaları, bir araştırma, düşünce ve analiz işbirliği sürecinin ürünüdür. Haritalama ve anlatı, kentsel katmanlama ve kentsel süreçlerine göre geliştirildi ve yaşam boyutlarıyla ilgili bilgileri içerir, HUL Önerisi'nin yaklaşımı ve metodolojisini izler. Malzeme, her bir alanın bütünsel bir vizyonunu sunmak için planlar, çizimler ve fotoğraflar aracılığıyla tutarlı bir şekilde sergilenir.

Bu platformda sunulan bilgiler 2 farklı yöntemle derlenmiştir:

Olağanüstü Evrensel Değer ve Kentsel Miras Değerlerinin Niteliklerinin Belirlenmesi

İlk aşamada, sekreterya, (pilotlar Dünya Mirası alanları olduğu için) her bir alanın Olağanüstü Evrensel Değer Beyanını ve ilgili Dünya Mirası Komitesi Kararlarını ve UNESCO arşivinde korunan Dünya Mirası Adaylık dosyalarını derleyerek ve analiz ederek yerel otoritelere destek olur. Siteyi temsil eden OUV'yi ileten nitelikler, Yerel Kentsel Miras Yönetimi çerçevesi uygulanarak her ölçekte belirlendi:

Tarihi bina nitelikleri: bina tipleri, mimari tarzlar, süsleme, yapı detayları ve malzemeler.

Kentsel unsurların nitelikleri: desenler, altyapı, tarihi alanlar, yapı yoğunluğu, açık ve yapılmış alan dengesi, vb.

Bir şehrin veya yerleşimin daha geniş bağlamının nitelikleri: coğrafi konum, manzara görünümleri, şehrin şeklini ve yaşam tarzını belirleyen doğal unsurlar, vb.

Somut olmayan miras değerleri: gelenekler, gastronomi, festivaller, yaratıcı uygulamalar.

Yerel otoriteler ve toplulukların kapasite oluşturma egzersizleri ve düşüncesi

Bu çalışmanın geliştirilmesindeki bir diğer temel çaba, Ulusal ve Yerel Dünya Mirası alanlarının site yöneticileri, yerel uzmanlar veya Dünya Mirası için Ulusal Noktalar gibi ulusal ve yerel paydaşlarla doğrudan iletişimde bulunmaktı. Bu platformdaki vakalar, yerel topluluklar için önemli olan ve OUV'yi destekleyen yerel değerler, katmanlar ve nitelikler eklenerek daha da genişletilmiştir. Bu işbirlikçi çalışma şunlar aracılığıyla gerçekleştirilmiştir:

Böyle yerel bilgileri sağlamak için bir dijital araç geliştirilmiştir. Çevrimiçi form bağlantısına bakınız.

Yerel paydaşlarla bir kısa anket, yerel miras değerlerinin ve niteliklerinin öz analizi ve belirlenmesi için paylaşıldı.

Formlar, diğer modalitelerle de desteklenmiştir.

Detaylı bilgi için tıklayınız.